De Raad van State legt de verantwoordelijkheid om de opsluiting van kinderen te verbieden bij de politiek

De Raad van State heeft enkele bepalingen uit het koninklijk besluit (KB) vernietigd omdat hij deze voor onwettig hield. Wel heeft de Raad van State de mogelijkheid om gezinnen met kinderen gedurende maximaal 4 weken op te sluiten gehandhaafd. Het hoogste administratief rechtscollege verklaart zich onbevoegd om een uitspraak te doen over zowel het principe als bepaalde modaliteiten van de detentie van minderjarigen. De regering De Croo had beloofd tijdens haar legislatuur geen kinderen meer op te sluiten in gesloten centra. Nu de Raad van State ervoor kiest om zich achter overdreven formalisme te verschuilen, ligt de bal dus geheel bij de regering om van haar belofte ook een juridische realiteit te maken.

Sinds 2008 hebben we in België geleidelijk aan de onmenselijke praktijk van de opsluiting van kinderen om migratieredenen achter ons gelaten. Een poging uit 2018 om kinderen weer op te sluiten in kleine gezinsunits op een door tralies omgeven stuk grond naast de luchthaven van Zaventem stuitte dan ook op een storm van kritiek. Ruim 50.000 mensen en 325 verenigingen uit het middenveld schaarden zich achter de slogan "Een kind sluit je niet op.Punt."

Een coalitie van vijftien Belgische middenveldorganisaties tekende bovendien beroep aan tegen het KB dat de modaliteiten – d.w.z. het regime en de werkingsmaatregelen - van de gesloten gezinsunits regelt. Met succes, want in april 2019 schorste de Raad van State een deel van dit KB onder meer omwille van de geluidsoverlast van de nabije luchthaven, waaraan de kinderen worden blootgesteld tijdens hun detentie die tot een maand kan duren. In oktober 2020 oordeelde de Raad van State reeds dat een aantal van de reeds geschorste artikels uit het KB ook onwettig zijn. Wat de overige artikels betreft, werd de procedure verdergezet, dit ook op expliciete vraag van dezelfde regering die beloofde geen kinderen meer op te sluiten. Nu heeft de Raad van State op 24 juni dus beslist dat deze overige artikels van het KB wel wettig zijn en dat zij zich voor het overige niet kan uitspreken over de concrete uitvoering van de opsluiting van deze gezinnen. Daarmee verschuift de Raad van State de verantwoordelijkheid naar de detentierechter die in elk individueel dossier de omstandigheden van de detentie kan toetsen. Opvallend: Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Mahdi gaf in zijn beleidsnota zelf toe dat dit middel niet doeltreffend is en moet worden hervormd.

De Raad van State werd in deze annulatieprocedure enkel gevraagd naar de conformiteit van het koninklijk besluit met de wet. Het oordeel van de Raad van State dat het opsluiten van kinderen legaal is volgens het Belgische wettelijke kader - ook al weten we welke schadelijke gevolgen dit heeft voor het welzijn, de geestelijke gezondheid en de ontwikkeling van deze kinderen - illustreert de absolute noodzaak van een wet die deze opsluiting onvoorwaardelijk verbiedt, want "Een kind sluit je niet op.Punt.".