Europese minderjarigen

Artikel 5 van de Voogdijwet definieert de NBMV als een persoon die onder andere voorwaarden, onderdaan is van een land dat geen lid is van de Europese Economische Ruimte (EER). De niet-begeleide minderjarige onderdaan van een van deze landen wordt dus niet beschouwd als NBMV in België. De Voogdijwet is dus niet op hem niet van toepassing. Hij geniet daardoor niet van de specifieke bescherming die geldt voor alle andere niet-begeleide minderjarige onderdanen van landen die geen lid zijn van de EER. Zij krijgen, met andere woorden, geen voogd toegewezen. Bovendien zijn de andere beschermingsmechanismen evenmin van toepassing op deze Europese NBMV, waaronder de wet van 12 september 2011 betreffende het verblijf van NBMV, de gespecialiseerde opvang voor NBMV,... Deze minderjarige zijn echter niet minder kwetsbaar. Poolse, Congolese of zelfs Franse jongeren zijn allemaal even kwetsbaar en hebben nood aan bescherming.

Om deze situatie aan te pakken, hebben FOD Justitie en FOD Binnenlandse zaken op 2 augustus 2007 een omzendbrief betreffende de niet-begeleide Europese minderjarigen in kwetsbare toestand goedgekeurd. Deze omzendbrief beoogt een tijdelijke tenlasteneming van deze minderjarigen, georganiseerd door het Dienst Signalement van niet-begeleide Europese minderjarigen in kwetsbare toestand (SEMK). Het is in feite en deel van de Dienst Voogdij. De tijdelijke tenlasteneming beperkt zich tot een opvang van 15 dagen in een Observatie- en Oriëntatiecentrum. Na 15 dagen wordt niets meer voorzien. 

Bij gebrek aan voogdij zoals voorzien door de Voogdijwet heeft de niet-begeleide Europese minderjarige geen andere keuze dan zich te laten vertegenwoordigen door een persoon aangesteld binnen de Raad voor maatschappelijk welzijn van het OCMW van de gemeente waar hij zich bevindt (voogdij door een OCMW – artikelen 62 en volgende van de organieke wet betreffende de OCMW’s van 8 juli 1976).

Het Grondwettelijk Hof heeft op 18 juli 2013 verklaard dat de bescherming voor niet-begeleide Europese minderjarige ontoereikend is, en dat dit tegenstrijdig is met de Grondwet. Er zijn discussies aan de gang om de voogdij ook toe te passen aan Europese niet-begeleide minderjarigen. 

NIEUW! Een nieuwe definitie van NBMV sinds de wet van 21.11.2014: recht op een voogd voor Europese NBMV

Een NMBV is een persoon:

• van minder dan achttien jaar oud;
• die onderdaan is van een land dat lid is van de Europese Economische Ruimte of van Zwitserland;
• niet begeleid door een persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij over hem uitoefent op grond van de wet die van toepassing is overeenkomstig artikel 35 van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht;
• die niet in het bezit is van een gelegaliseerd document waaruit blijkt dat de persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij uitoefent de toestemming heeft gegeven om te reizen en te verblijven in België;
• die niet ingeschreven is in een bevolkingsregister;

en die verkeert in één van de volgende situaties :

• ofwel een aanvraag voor een tijdelijke verblijfstitel hebben ingediend op grond van artikel 61/2, § 2, tweede lid, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
• ofwel zich in een kwetsbare toestand bevinden."

U kan de wet hier raadplegen.