Definitie en statistieken

Wie zijn ze?

Wettelijke definitie

Met hoeveel zijn ze?

 

Wie zijn ze?

Wat deze kinderen kenmerkt is dat ze minderjarig zijn, dat ze zich zonder ouders of voogd buiten de grenzen van hun land van herkomst bevinden en dat ze een (vaak lang) migratietraject doorlopen (overleefd) hebben. Hun traject, profiel en de redenen waarom ze hun land van herkomst verlieten, zijn uiteenlopend.

Angélina Etiemble, doctor in de sociologie, en Omar Zanna, doctor in de sociologie en de psychologie, ontwikkelden in 2013 een typologie van zeven verschillende categoriën van NBMV:

1. De balling ("le mineur exilé");
2. De gemandateerde NBMV (om te gaan werken, geld verdienen, studeren, ...);
3. De uitgebuite NBMV;
4. De wegloper (voor het eerst of een 'chronische wegloper');
5. De zwervende NBMV (de minderjarige op straat of van de straat);
6. De NBMV die een familielid komt vervoegen;
7. De aspirant (migratie als een soort van overgangsrite of project tot zelfrealisatie).

Natuurlijk kunnen verschillende categoriën van toepassign zijn op een persoon. Wat hun redenen voor vertrek uit het land van herkomst ook zijn, al deze jongeren hebben behoefte aan bescherming, aan een wettelijke vertegenwoordiging en aan begeleiding.

Wettelijke definitie

Artikel 5 van de Voogdijwet van 24 december 2002 definieert de NBMV als volgt. Het is een persoon die

• minder dan achttien jaar oud is,
• niet begeleid wordt door een persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij over hem uitoefent,
• onderdaan is van een land dat geen lid is van de Europese Economische Ruimte,
• en verkeert in één van de volgende situaties:
  • ofwel de erkenning als vluchteling hebben gevraagd,
  • ofwel niet voldoen aan de voorwaarden inzake toegang tot en verblijf op het grondgebied vastgesteld in de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen.

Met de wet van 21 november 2014 kunnen ook kwetsbare Europese minderjarigen als NBMV beschouwd worden. Voorwaarden (cumulatief!):

• minder dan achttien jaar oud zijn;
• onderdaan zijn van een land dat lid is van de Europese Economische Ruimte of van Zwitserland,
• niet begeleid zijn door een persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij over hem uitoefent op grond van de wet die van toepassing is overeenkomstig artikel 35 van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht;
• niet in het zijn bezit van een gelegaliseerd document waaruit blijkt dat de persoon die het ouderlijk gezag of de voogdij uitoefent de toestemming heeft gegeven om te reizen en te verblijven in België;
• niet ingeschreven zijn in een bevolkingsregister;

en verkeren in één van de volgende situaties :

• ofwel een aanvraag voor een tijdelijke verblijfstitel hebben ingediend op grond van artikel 61/2, § 2, tweede lid, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
• ofwel zich in een kwetsbare toestand bevinden.

Met hoeveel zijn ze?

Elke dag worden er in België gemiddeld tussen 5 en 20 niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) gesignaleerd of op het grondgebied ontdekt. Het aantal is in het afgelopen decennium gestegen, maar het fenomeen is niet nieuw.

De afbeelding hieronder toont het aantal eerste signalementen (premiers signalements) en verzoeken om internationale bescherming (DPI) van NBMV in de periode 2010-2020.

Ter verduidelijking, eerste signalementen betreft het aantal personen die verklaren niet-begeleide minderjarige vreemdelingen te zijn (zowel verzoekers om internationale bescherming als personen die niet om een zulke bescherming verzoeken) op het moment dat ze aangemeld worden bij de Dienst Voogdij door een politiedienst, de Dienst Vreemdelingenzaken of andere diensten of particulieren (sociale diensten, NGO's, CLB's, advocaten, CGVS, Jeugdrechtbank). Het aantal personen dat effectief als minderjarig wordt geïdentificeerd door de bevoegde instantie, de Dienst Voogdij, ligt lager.

Wat 2021 betreft, werden er in de periode januari - eind april 2021 reeds 1143 eerste signalementen van (zelfverklaarde) NBMV aan de Dienst Voogdij gedaan.