Verblijf

Minderjarige kinderen die met hun ouders in België zijn volgen meestal de verblijfsprocedure van hun ouders. Het gezin heeft toegang tot verschillende verbljfsprocedures, elk met hun eigen voorwaarden en procedures. 

Op deze pagina vindt u een korte uitleg van de meest voorkomende verblijfsprocedures terug alsook verwijzingen naar meer gespecialiseerde websites. 

De asielaanvraag: vluchtelingenstatus en subsidiaire bescherming

In België is het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) bevoegd voor het onderzoeken van de asielaanvraag en toekennen van de vluchtelingenstatus of subsidiaire bescherming. 

De Conventie van Genève van 1951 definieert een vluchteling als volgt: 

Een persoon die uit gegronde vrees voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging, zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit, en die de bescherming van dat land niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil inroepen, of die, indien hij geen nationaliteit bezit en verblijft buiten het land waar hij vroeger zijn gewone verblijfplaats had, daarheen niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil terugkeren. 

Indien de asielzoeker hier niet aan voldoet, onderzoekt het CGVS of hij voldoet aan de voorwaarden van het toekennen van de subsidiaire bescherming. Een persoon heeft recht op subsidiaire bescherming indien er: 

(...) zwaarwegende gronden zijn om aan te nemen dat, wanneer hij naar zijn land van herkomst, of in het geval van een staatloze, naar het land waar hij vroeger gewoonlijk verbleef, terugkeert een reëel risico zou lopen op ernstige schade, en hij zich niet onder de bescherming van dat land kan of, wegens dat risico, wil stellen.

Er zijn drie gronden voor het toekennen van de subsidiaire bescherming:

• Doodstraf of executie (uitz.: bij wie er ernstige aanwijzingen bestaan dat ze een ernstig misdrijf gepleegd hebben)
• Ernstige schade door onmenselijke of vernederende behandeling die in strijd is met artikel 3 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM) (incl. foltering)
• Ernstige schade door een gewapend conflict door (i) risico op ernstige bedreiging van je leven of persoon, (ii) als gevolg van willekeurig geweld, (iii) in het geval van een internationaal of binnenlands gewapend conflict (uitz.: strijders). Het conflict moet georganiseerd, aanhoudend, intensief en daadwerkelijk aan de gang zijn. 

Het CGVS moet elke aanvraag indidvidueel onderzoeken en beargumenteren. 

De asielaanvraag: procedure

Een gezin dat denkt te voldoen aan de voorwaarden, kan een asielaanvraag indienen:

• bij de grensautoriteiten aan de grens (bvb. op de luchthaven)
• op het grondgebied (bij de Dienst Vreemdelingenzaken, binnen 8 dagen na aankomst).

Dit heeft invloed op de van toepassing zijnde termijnen en of men opvang geniet of vastgehouden wordt tijdens de procedure. Indien men asiel aanvraagt aan de grens, geldt de versnelde procedure waarbij alle termijnen met de helft verminderd zijn en wordt men vastgehouden in een terugkeerwoning (zie 'Detentie'). Indien men asiel aanvraagt op het grondgebied wordt men opgevangen in een open opvangcentrum en gelden de normale termijnen.  

Voor een gedetailleerd overzicht van alle stappen uit de asielprocedure, zie hier. 

Kinderen in de asielprocedure

Kinderen volgen vaak de asielaanvraag van de ouders. Ze staan dan ook meestal enkel vermeld op de bijlage. Toch kunnen begeleide minderjarigen die zelf vervolging vrezen (m.a.w., die een eigen vervolgingsvrees hebben) een aparte asielaanvraag indienen. Hiervoor nemen ze best een andere advocaat dan deze van de ouders.

Volwassen kinderen uit het gezin moeten steeds een eigen asielaanvraag indienen.  

Voor een analyse van het Belgisch Comité voor Hulp aan de Vluchtelingen over kinderen in de asielprocedure, klik hier. 

Humanitaire regularisatie (9bis)

Humanitaire regularisatie is een uitzonderingsprocedure die leidt tot een verblijf van meer dan 3 maand en die aangevraagd wordt wanneer iemand niet onder de andere verblijfsprocedures valt, maar toch acht uitzonderlijke redenen te hebben om in België te mogen verblijven. De Dienst Vreemdelingenzaken behandelt de aanvraag.

De procedure bestaat uit twee stappen: het ontvankelijkheidsonderzoek en het gegrondheidsonderzoek. In het eerste deel worden de administratieve voorwaarden (bvb. een verblijfplaats in België hebben, een identiteitsbewijs hebben, etc) onderzocht. Indien men hieraan voldoet, gaat men over naar de tweede fase. In het gegrondheidsonderzoek analyseert de Dienst Vreemdelingenzaken de aanvraag ten gronde, hoewel de wet geen criteria heeft vastgelegd. De Dienst Vreemdelingenzaken en de bevoegde minister (momenteel de Staatssecretaris voor Asiel en Migratie) hebben discretionaire bevoegdheid.

Voor alle aanvragen ingediend vanaf 2 maart 2015 vraagt de DVZ een administratieve bijdrage van 215 euro per volwassen persoon. OPGELET : Sinds 1 maart 2017 de retributies voor meerdere gevallen verhoogd. Meer informatie vindt u hier.

Medische regularisatie (9ter)

Wie ernstig ziek is kan een medische regularisatie aanvragen indien de nodige behandeling niet voor handen is in zijn of haar land van herkomst. Het gaat om een verblijfsaanvraag voor een verblijf van meer dan 3 maand die wordt aangevraagd aan de Dienst Vreemdelingenzaken. Medische regularisatie is een omzetting van de Europese richtlijn met betrekking tot subsidiaire bescherming (2004/83/EG) en stoelt ook op artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM; bescherming tegen onmenselijke behandeling).

Net als bij de humanitaire regularisatie bestaat de procedure uit twee stappen: het ontvankelijkheidsonderzoek en het gegrondheidsonderzoek. In het eerste deel worden de administratieve voorwaarden (o.m. een identiteitsbewijs hebben, een ingevuld standaard medisch attest) onderzocht. Indien men hieraan voldoet, gaat men over naar de tweede fase.

In het gegrondheidsonderzoek analyseert een arts van de Dienst Vreemdelingenzaken de aanvraag ten gronde, waarbij hij onderzoekt of de persoon bij terugkeer een ernstig humanitair risico zou lopen omdat er geen adequate behandeling is in dat land.

Een ernstig humanitaire risico betekent dat:

• hij/zij een reëel risico loopt dat zijn/haar leven of fysieke integriteit in gevaar is of
• hij/zij er een onmenselijke of vernederende behandeling zou ondergaan.

De medische zorgen zijn niet adequaat als ze niet beschikbaar of toegankelijk zijn in je herkomstland of in het land waar je wettig kunt verblijven. Hetzelfde geldt wanneer er een zeer beperkte of onzekere beschikbaarheid is of de zorg ontoegankelijke is.

Kruispunt Migratie-Integratie stelde een handig overzicht van de rechtspraak met betrekking tot 9ter regularisatieaanvragen op.

Gezinshereniging

Met betrekking tot gezinshereniging verwijzen we door naar de websites van Kruispunt Migratie-Integratie en Dienst Vreemdelingenzaken.

Europese burgers: verblijf op basis van werk

Inwoners van een Europees land, Noorwegen, Liechtenstein en Ijsland hebben recht van vrij verkeer binnen de zonde van de Europese Unie. Zij kunnen gemakkelijk(er) studeren en werken in een Europees land. Meer informatie over de verblijfsprocedures voor Europese Unieburgers vindt u hier.

Let wel, Europese burgers kunnen ook hun verblijfsrecht verliezen. Verschillende gekende gezinnen zonder wettig verblijf zijn afkomstig uit Europese landen. Eens het verblijfsrecht verloren gelden voor hen dezelfde rechten als voor andere gezinnen zonder wettig verblijf.