Kinderen in gezinnen
(Geestelijke) Gezondheid
De toegang tot gezondheidszorg is afhankelijk van de administratieve status van het gezin. Op deze pagina gaan we enkel dieper in op mentale gezondheidszorg, op medische hulp aan gezinnen in de opvang en op dringende medische hulp.
Voor een overzicht van alle verblijfsstatuten en de daarmee gepaard gaande toegang tot gezondheidszorg, verwijzen we u door naar deze brochure.
Mentale gezondheidszorg
Gezinnen in migratie zien zich vaak geconfronteerd met moeilijke situaties. Deze kunnen zich voordoen in het land van herkomst (bvb. de redene voor het vertrek), tijdens de reis (bvb. arbitraire detentie) als in België (bvb. leven op straat, discriminatie, negatieve beslissingen, etc). Dit kan zijn tol eisen bij zowel ouders als kinderen.
Als persoon is het belangrijk om, wanneer nodig, de nodige hulp te zoeken. Als begeleider, leerkracht of persoon in de omgeving is het belangrijk hulp bespreekbaar te maken.
Bent u op zoek naar een aangepaste dienst? Aarzel niet ons te contacteren.
Medische hulp voor gezinnen in opvang
Gezinnen die opgevangen worden door Fedasil, Dienst Vreemdelingenzaken (i.g.v. OTC Holsbeek) of één van Fedasil's opvangpartners hebben recht op medische hulp. Zij kunnen terecht bij de centrumarts die hen, indien nodig, kan verwijzen naar een specialist.
Gezinnen die verblijven in een lokaal opvanginitiatief (LOI) van het OCMW (in casu: asielzoekers) kunnen terecht bij hun huisarts of een arts uit de lijst met zorgvertrekkers van het OCMW dat instaat voor het LOI. Deze arts kan indien nodig doorverwijzen naar een specialist.
Dringende medische hulp
Mensen zonder wettig verblijf - inclusief gezinnen met minderjarige kinderen - hebben recht op medische verzorging. Dit is vastgelegd in artikel 57§2 van de organieke OCMW-wet van 8 juli 1976 die spreekt over 'dringende medische hulp' (DMH).
Hoewel de term 'dringend' lijkt alsof het enkel over spoeddiensten gaat, gaat deze hulp verder dan dat. Het Koninklijk Besluit van 12 december 1996 bepaalt namelijk dat dringende medische hulp zowel preventieve, curatieve medische zorgen als nazorg omvat van zowel residentiële als ambulate aard. Ook medicatie, consultaties en behandelingen kunnen door het OCMW ten laste genomen worden. Dit houdt ook mentale gezondheidszorg in. In de praktijk betaalt de POD Maatschappelijke Integratie alles met een RIZIV-nummer terug aan het OCMW.
Procedure en voorwaarden dringende medische hulp
De persoon die de medische hulp vraagt, moet zich wenden tot het OCMW van zijn gewoonlijke verblijfplaats. Dit OCMW is bevoegd voor de dringende medische hulp en gaat na of de persoon aan alle voorwaarden voldoet.
Hierop zijn twee uitzonderingen:
- Als de gewoonlijke verblijfplaats niet kan vastgesteld worden, is het OCMW van de plaats van zorgverstrekking bevoegd voor dringende medische hulp.
- Als de OCMW-hulp dringend noodzakelijk is en de hulpvraag wordt gesteld tijdens het verblijf in het ziekenhuis, is het OCMW van de plaats van zorgverstrekking bevoegd. Ziekenhuisrekeningen zijn nooit dringend noodzakelijk. De gewoonlijke verblijfplaats is bijgevolg bevoegd.
Het OCMW heeft 30 dagen de tijd om na te gaan of de persoon voldoet aan de voorwaarden. Deze zijn:
- Zonder wettig verblijf zijn
- Op het grondgebied van het OCMW verblijven waar men de procedure start
- Geen eigen financiële middelen hebben om de medische zorgen te betalen
- Een attest van een arts hebben dat men nood heeft aan medische. Dit kan door het aanbrengen van de bewoording 'dringende medische hulp' op een attest
Het OCMW kan tot twee conclusies komen:
- Positieve beslissing: het OCMW geeft een medische kaart of requisitorium (betalingsverbintenis) waarmee de hulpvrager zich kan aanbieden bij een arts naar keuze of een arts die voorkomt op een lijst van artsen waarmee het OCMW samenwerkt.
- Negatieve beslissing: de hulpvrager heeft drie maanden tijd om beroep aan te tekenen bij de arbeidsrechtbank.
Indien het OCMW geen beslissing neemt binnen de 30 dagen na de hulpvraag heeft de hulpvrager eveneens drie maanden de tijd om beroep aan te tekenen bij de arbeidsrechtbank.
Juridisch kader
Dringende medische hulp
- Organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn
- Koninklijk besluit van 12 december 1996 betreffende de dringende medische hulp die door de openbare centra voor maatschappelijk welzijn wordt verstrekt aan de vreemdelingen die onwettig in het Rijk verblijven
- Omzendbrief van 25 maart 2010 van de POD Maatschappelijke Integratie betreffende het sociaal onderzoek vereist voor de terugbetaling van de medische kosten
Voor meer informatie
Mentale gezondheidszorg:
- Solentra vzw (UZ Brussel): Solentra vzw geeft diagnostische en therapeutische ondersteuning aan vluchtelingen. www.solentra.be
- SSM Ulyse asbl: SSM Ulysse geeft psychologische hulp aan mensen in migratie. www.ulysse-ssm.be
- SSM Exil asbl: Een medisch psychosociaal centrum voor slachtoffers van mensenrechteninbreuken en foltering en vluchtelingen. www.exil.be
Dringende medische hulp:
- Medimmigrant vzw: Medimmigrant is een Brusselse vzw die individuele ondersteuning geeft aan mensen in een precair verblijfsstatuut die medische noden hebben. www.medimmigrant.be
- Medimmigrant, 2013, Medische kosten van vreemdelingen. Wie betaalt?, Brochure
- Medimmigrant, 2006, Dringende Medische Hulp voor mensen zonder wettig verblijf. Handleiding voor OCMW’s en zorgverstrekkers, Handleiding
- Kruispunt Migratie-Integratie, 2013, Rechtspraakoverzicht: Dringende medische hulp aan mensen in onwettig verblijf
Interessante documenten
- European Union Agency for Fundamental Rights, 2015, Cost of exclusion from healthcare. The case of migrants in an irregular situation